Trong cuộc đời, có 5 trụ cột lãnh đạo bản thân chính mà bạn cần phải khắc ghi, đó là: Nhận thức, Làm chủ, Quản trị, Rèn giũa và Thăng bằng.
Trụ cột lãnh đạo bản thân 1: Nhận thức bản thân
“Nhận thức” được hình thành từ nhiều yếu tố như tri thức, sự quan sát, kinh nghiệm và sự đánh giá. Trong “Lãnh đạo bản thân,” tự nhận thức là yếu tố then chốt, là nền tảng để đưa ra các quyết định và ảnh hưởng đến các trụ cột lãnh đạo khác. Chúng ta cần hiểu rõ và toàn diện về con người hiện tại của mình: từ sức khỏe, thể trạng, giá trị sống, triết lý sống, năng lực cốt lõi đến những đặc điểm tính cách bẩm sinh; đồng thời, cần biết rõ con người mà mình khao khát trở thành, xây dựng tầm nhìn, sứ mệnh và mục tiêu cuộc đời.
Sự tự nhận thức đúng đắn về bản thân cũng như nhận thức về cuộc sống và bối cảnh xung quanh chính là nền tảng vững chắc giúp bạn tiến tới trụ cột lãnh đạo bản thân thứ hai, “Làm chủ”.
Trụ cột lãnh đạo bản thân 2: Làm chủ bản thân
Khi làm chủ bản thân hoàn toàn, bạn đạt được sự thông suốt trong tư duy, sự nhất quán từ cảm xúc, suy nghĩ, ngôn từ đến hành vi. Bạn trở nên chủ động trên hành trình của mình, biết cách tự truyền cảm hứng và tạo động lực để không ngừng phát triển.
Hãy tưởng tượng mình là một vận động viên chạy đường dài (Runner). Khi bạn đã xây dựng vững chắc hai trụ cột “nhận thức” và “làm chủ,” nghĩa là bạn đã được trang bị đầy đủ để chinh phục chặng đường phía trước. Bạn sở hữu một trí lực dồi dào và một bộ dụng cụ đầy đủ, sẵn sàng để bắt đầu cuộc hành trình. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng những gì bạn có chỉ tồn tại dưới dạng nội lực; khi bắt đầu chạy, bạn phải chuyển hóa nội lực đó thành hành động, kiểm soát và phân phối mọi thứ một cách khoa học và hợp lý. Đây chính là lý do tại sao cần có trụ cột lãnh đạo bản thân thứ ba, “Quản trị.”
Trụ cột lãnh đạo bản thân 3: Quản trị
Nếu như các trụ cột lãnh đạo bản thân trước mang tính chất tĩnh, thì “Quản trị” lại là động. Bạn phải hành động, đưa ra quyết định, và xây dựng quy trình cho chính cuộc sống của mình. Với những giá trị cốt lõi và chuẩn mực đạo đức đặt ở trung tâm, bạn bắt đầu xác định mục tiêu quan trọng nhất, con đường và các điều kiện cần thiết để đạt được mục tiêu đó, cũng như cách phân bổ nguồn lực và năng lượng sao cho tối ưu trên hành trình chinh phục mục tiêu.
Trong bối cảnh xã hội vận động không ngừng, chúng ta phải đối mặt với nhiều thay đổi, những tình huống và hiện tượng chưa từng có trong lịch sử thế giới, quốc gia và địa phương. Mối quan hệ giữa người và người cũng trở nên phức tạp hơn, bị chi phối bởi nhiều khía cạnh của cuộc sống.
Điều này có thể khiến trụ cột “Quản trị” của bạn trở nên lung lay. Bạn không thể quản trị tốt nếu không nắm bắt và thích nghi với sự thay đổi của bối cảnh. Để làm được điều đó, không có cách nào tốt hơn việc bạn phải luôn luôn cải thiện bản thân mỗi ngày, xây dựng cho mình trụ cột lãnh đạo bản thân thứ tư mang tên “Rèn giũa”.
Trụ cột lãnh đạo bản thân 4: Rèn giũa
Rèn giũa là quá trình tự nâng cấp chính mình, luôn tự tin, can đảm, kiên cường trong cuộc sống, sẵn sàng học hỏi và thay đổi để thích ứng. Quá trình này giúp bạn xây dựng thói quen tốt, loại bỏ thói quen xấu, xác định những nguyên tắc sống và kỷ luật cho bản thân.
“Lãnh đạo bản thân” có sức mạnh tuyệt vời nhưng cũng đòi hỏi rất nhiều yếu tố để thành công – “You get what you pay for”. Sự phân phối trí lực của bạn rất quan trọng trong hành trình này. Chúng ta khao khát mục tiêu và quyết tâm thực hiện, nhưng đôi khi ý chí không đủ để đảm bảo thành công. Đó chính là lúc chúng ta cảm thấy “mất thăng bằng”.
Trụ cột lãnh đạo bản thân 5: Thăng bằng
Trong ví dụ về nguyên lý thùng gỗ này, chúng ta có thể áp dụng vào cuộc sống hàng ngày như sau:
Bạn là thùng gỗ, và mục tiêu của bạn là chứa càng nhiều nước càng tốt. Khả năng chứa nước của thùng gỗ không phụ thuộc vào thanh gỗ dài nhất mà phụ thuộc vào thanh gỗ ngắn nhất. Nói cách khác, bạn chỉ có thể đạt được mục tiêu của mình khi mọi khía cạnh của bản thân được cân bằng. Sự mất cân bằng không chỉ giảm khả năng chứa nước của thùng mà còn lãng phí độ dài của các thanh gỗ khác. Thực tế, đó chính là lúc bạn không thể tận dụng hết tiềm năng của bản thân, khi một hoặc một vài yếu tố tạo nên con người bạn bị suy yếu.
Các thanh gỗ trong trường hợp này có thể là các yếu tố nội tại như sức khỏe, tinh thần, trí tuệ, cũng như yếu tố ngoại vi như môi trường xã hội, gia đình, công việc. Nghệ thuật của việc “Lãnh đạo bản thân” là bạn luôn nỗ lực duy trì sự cân bằng tốt nhất giữa những yếu tố này, giúp bạn tối ưu hóa tất cả các nguồn lực của bản thân, mạnh mẽ và thuận lợi để đạt được mục tiêu.
Việc có tư duy rộng lớn hơn về sự cân bằng này cũng là cần thiết đặc biệt cho cả 5 trụ cột lãnh đạo bản thân được đề cập ở trên. Nếu một trong những trụ cột này yếu đi, khả năng lãnh đạo bản thân của bạn sẽ bị suy giảm. Những trụ cột này không chỉ độc lập mà còn ảnh hưởng lẫn nhau mạnh mẽ.
Để dễ dàng hình dung, tôi đã thể hiện 5 trụ cột và 21 chiến lược lãnh đạo bản thân nêu trên cụ thể theo bảng dưới đây:
Lời kết
Để có thể “lãnh đạo bản thân” thành công, bạn phải thấu hiểu, duy trì những trụ cột trên trong suốt cuộc đời. Và mỗi một trong số chúng đều đóng một vai trò vô cùng quan trọng trên con đường dẫn đến thành công của chính bạn thân bạn. Rất và rất nhiều điều chúng ta cần phải làm khi đồng hành nhau trên con đường này, nhưng “cách bạn làm một việc là cách bạn làm mọi việc”, vậy nên hãy chỉnh chu, nghiêm túc từ những điều nhỏ bé nhất.